B5 vitamini diğer adıyla Pantotenik Asit suda çözünen 8 farklı B grubu vitamininden biridir. Gerek hayvansal, gerek bitkisel kaynaklarda bol miktarda B5 vitamini bulunmaktadır.
B5 insan hayatı için en gerekli vitaminlerden biridir ve solunum metabolizmasında görev alarak yiyeceklerden enerji elde edilmesine yardımcı olur.
B5 vitamini kan hücreleri ve özellikle antikor üretimi için ihtiyaç duyulan çok değerli bir B grubu vitaminidir.
B5 Vitamini (Pantotenik Asit) Eksikliğinde Hangi Rahatsızlıklar Görülür?
Aşağıdaki tıbbi ve psikolojik rahatsızlıkların / koşulların tedavisinde ve ortadan kaldırılmasında sıklıkla B5 vitamininden yararlanılmaktadır.
B5 eksikliğinde ortaya çıkabilecek psikolojik rahatsızlıklar şunlardır:
- Depresyon
- Sürekli uyuma isteği
- Halsizlik
- Can sıkıntısı
- Motivasyon kaybı
B5 eksikliğinde görülebilecek diğer rahatsızlıklar ise şu şekilde sıralanabilir,
- Astım
- Alerji
- Kellik / saç dökülmesi
- Sürekli baş ağrısı
- Uyuyamama
- Çölyak
- Kalp yetmezliği
- Obezite
- Kireçlenme
- Parkinson
- Solunum bozuklukları
- Romatizmal eklem iltihabı
- Çoklu skleroz
- Düşük tansiyon
- Düşük kan şekeri
- Bacaklarda ağrı
- Karpal tünel sendromu
- Kaslarda istenmeyen kasılmalar ve kramp
- Alkolizm
- Akne & sivilceler
- Prostat büyümesi
- Yaraların geç iyileşmesi
- Kronik yorgunluk
- El ve ayak titremesi
- İştah kaybı
gibi durumlar B5 (pantotenik asit) eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkabilmekte ve bu rahatsızlıklar B5 vitamini takviyesi ile tedavi edilebilmektedir. [1] MayoClinic ‘e göre bu vitaminin yukarıda listelenen rahatsızlıklar ve bulgular üzerindeki etkinliği konusunda daha fazla klinik çalışmaya ihtiyaç var. [2]
B5 Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
B5 vitamini eksikliği sorunu yaşamamak için sağlıklı ve dengeli beslenme önemlidir. B5 hem hayvansal kaynaklı hem de bitkisel kaynaklı besinlerde bol miktarda bulunur.
Eğer B5 eksikliği yaşıyorsanız büyük olasılıkla beslenme düzeninizde bir sorun vardır. Çünkü B5 hemen hemen tüm sebzelerde ve tahıllarda bulunmaktadır.
Zengin B5 Vitamini Kaynakları
- Brokoli
- Kara lahana
- Beyaz lahana
- Patates
- Buğday
- Çavdar
- Arpa
- Yulaf
- Tüm tahıllar
- Hububatlar
- Kırmızı et
- Mantar
- Fındık
- Fasulye
- Peynir
- Yoğurt
- Süt
- Yumurta
- Tavuk eti
- Karaciğer
- Hindi
- Ay çekirdeği
- Yer fıstığı
- Bakla
- Mercimek
- Barbunya
B5 Vitamini Neye İyi Gelmektedir? Faydaları nelerdir?
B5 vitamininin belirgin faydaları şu şekildedir,
- Enerji metabolizmasında etkin rol oynar.
- Vücudun dinç ve enerjik kalmasına yardımcı olur.
- Cildin pürüzsüz ve sağlıklı görünmesini sağlar.
- Göz sağlığı için gereklidir.
- Sindirim sistemi sağlığını korur.
- Kırmızı kan hücresi üretimini artırır.
- Sinir sistemi ve karaciğerin düzgün çalışmasında etkilidir.
- Adrenal bezlerden salgılanan hormonların üretiminde etkilidir.
- Oksitosin, Testesteron gibi hormonların üretimini artırır.
- Cilt kırışıklıklarının azalmasını sağlar.
- Ergenlikte sivilce oluşumunun önüne geçmeye yardımcı olur.
B5 Vitamininin Cilt , Saç ve Kozmetik Ürünlerde Kullanımı
B5 vitamini genelde tüm cilt kremlerine, toniklere ve saç bakım ürünlerine eklenir. B5 den elde edilen Dekspentanol neredeyse tüm nemlendirici cilt kozmetiklerinin yapısına katılmaktadır.
Saç ürünlerinde B5, saça hacim ve parlaklık kazandırmaya yardımcı olabilir. Ayrıca şekillendirme veya kimyasalların zararlı etkileri nedeniyle zarar görmüş saç dokusunu onardığı da düşünülmektedir. [3]
Bir çalışmada B5 in bir başka formu olan Pantenol içeren bir ajanın saça uygulanmasıyla saçlarda incelme sorununu tamamen durdurduğu ortaya konulmuştur. [4]
B5 Vitamininin Endüstride ve İlaç Olarak Kullanımı
B5 kaşıntı başta olmak üzere aşağıdaki cilt rahatsızlıklarının tedavisinde haricen uygulanmak suretiyle kullanılmaktadır.
- Böcek ısırması
- Arı sokması
- Zehirli bitkilerden kaynaklı yanma ve tahriş
Bir B5 türevi olan Dexpanthenol ayrıca radyasyon terapisinden kaynaklı cilt rahatsızlıklarını önlemek ve tedavi etmek için de kullanılmaktadır.
B5 in kolestrol üzerindeki etkileriyle ilgili çalışmalar sürdürülmektedir.
Bilim adamları B5 in kolestrolü düşürüp düşürmediğini görebilmek için bir çeşit B5 kimyasal türevi olan Pantetin maddesini yüksek kolestrolü olan hastalara uygulayarak kötü kolestrol üzerinde gerçekten etkili olduğunu ortaya koydular. [5]
Bir başka çalışma ise B5 in koroner kalp hastalığı riskinin azalmasında etkili olabileceğini ortaya koymuştur.